تحصیل رشته پزشکی رویای بسیاری از جوانان است که آینده‌ای روشن و شغلی پردرآمد را برای خود متصور هستند. اما مسیر ورود به دانشگاه‌های پزشکی و تحصیل در این رشته، به‌ویژه در ایران با چالش‌های زیادی همراه است. کنکور سراسری سد بزرگی پیش روی داوطلبان قرار می‌دهد و تنها درصد کمی از پشت‌کنکوری‌ها موفق به قبولی در رشته محبوب و پرمتقاضی پزشکی می‌شوند.
اما جای ناامیدی نیست؛ تحصیل پزشکی در خارج از کشور می‌تواند گزینه جذابی برای جوانان مشتاق ورود به دنیای علم پزشکی باشد. البته این تصور که تحصیل در دانشگاه‌های خارجی همیشه با هزینه‌های گزاف همراه است، چندان هم درست نیست. در بسیاری از کشورها می‌توان با هزینه‌ای به مراتب کمتر از آنچه تصور می‌شود، در بهترین دانشگاه‌های پزشکی دنیا درس خواند و فارغ‌التحصیل شد.
هدف از این مطلب، معرفی ارزان‌ترین کشورها برای تحصیل پزشکی با کیفیتی بالاست. کشورهایی که شرایط مناسبی را برای جذب و آموزش دانشجویان خارجی در رشته پزشکی فراهم کرده‌اند و مدارک اعطایی آنها مورد تأیید وزارت بهداشت ایران نیز قرار دارد. در ادامه با ما همراه باشید تا ارزان‌ترین مقاصد برای تحصیل پزشکی در خارج از کشور را بهتر بشناسید.
ارزان‌ترین کشورها برای تحصیل رشته پزشکی
روسیه
روسیه یکی از محبوب‌ترین و درعین‌حال ارزان‌ترین مقاصد برای تحصیل پزشکی در جهان به‌شمار می‌رود. دانشگاه‌های معتبر پزشکی روسیه با قدمتی بیش از 100 سال، هر ساله پذیرای هزاران دانشجوی بین‌المللی هستند که با هزینه‌ای مقرون‌به‌صرفه می‌خواهند رؤیای پزشک شدن را محقق سازند.
کیفیت آموزش پزشکی در روسیه همتراز با بهترین دانشگاه‌های اروپایی است. با این تفاوت که دانشجویان می‌توانند با پرداخت شهریه‌ای بین 2000 تا 6000 دلار در سال (بسته به دانشگاه)، تخصص پزشکی یا دندانپزشکی خود را در این کشور بگذرانند. تحصیل پزشکی عمومی در روسیه 6 سال به طول می‌انجامد که شامل یک دوره 12 ماهه زبان روسی هم می‌شود. دولت روسیه با ارائه بورسیه‌های متعدد از جمله بورس تحصیلی رایگان به دانشجویان برتر، هزینه تحصیل را تا 90% برای دانشجویان بین‌المللی کاهش داده است.
نکته جالب دیگر اینکه، متقاضیان برای ورود به دانشگاه‌های پزشکی روسیه نیازی به شرکت در آزمون ورودی ندارند و صرفاً بر اساس سوابق تحصیلی دوره دبیرستان پذیرش می‌شوند. برای نام‌نویسی کافی است مدارک لازم شامل ریزنمرات، گذرنامه، عکس و مدارک هویتی را به سفارت روسیه در ایران ارائه داد و پس از اخذ پذیرش، ویزای تحصیلی دریافت نمود.
از جمله معتبرترین دانشگاه‌های پزشکی روسیه می‌توان به دانشگاه دولتی پزشکی سچنوف مسکو، دانشگاه دولتی پزشکی پاولوف سن‌پترزبورگ، دانشگاه دولتی پزشکی کریمه و دانشگاه پیروگوف مسکو اشاره کرد که همگی مورد تأیید وزارت بهداشت ایران نیز هستند.
چین
چین به‌عنوان یکی از قدرت‌های نوظهور علمی جهان، حرف‌های زیادی در عرصه آموزش پزشکی برای گفتن دارد. دانشگاه‌های چین به سرعت در حال صعود در رتبه‌بندی‌های معتبر بین‌المللی هستند و سالانه میزبان هزاران دانشجوی خارجی در رشته‌های پزشکی و سلامت می‌باشند.
جذابیت تحصیل پزشکی در چین، پایین بودن نسبی هزینه‌ها در مقایسه با سایر کشورهاست. شهریه سالانه دانشگاه‌های پزشکی چین از حدود 2600 دلار شروع می‌شود که بسیار مقرونبهصرفهتر از کشورهای اروپایی یا آمریکای شمالی است. دوره پزشکی عمومی در چین 6 ساله بوده و دو سال ابتدایی آن به آموزش علوم پایه، آناتومی و زبان چینی اختصاص دارد.
اکثر دانشگاه‌های برتر چین، دوره‌های بین‌المللی پزشکی را به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند تا دانشجویان خارجی بتوانند راحت‌تر در آنها تحصیل نمایند. ضمنا تسلط به زبان چینی در سال‌های آخر تحصیل پزشکی و جهت برقراری ارتباط با بیماران ضروری می‌باشد، به همین دلیل یادگیری این زبان در کنار دروس اصلی پزشکی امری اجتناب‌ناپذیر است.
استفاده از طب سنتی در کنار آموزش‌های مدرن پزشکی، یکی از مزایای منحصربه‌فرد تحصیل در چین است. دانشجویان طی دوره تحصیل خود با اصول طب چینی و تکنیک‌های باستانی درمان آشنا می‌شوند و می‌توانند مهارت‌های ویژه‌ای در این زمینه کسب کنند.
از معروف‌ترین دانشگاه‌های پزشکی چین که رتبه خوبی هم در سطح جهان دارند، می‌توان به دانشگاه پکن، دانشگاه فودان، دانشگاه شاندونگ، دانشگاه چینهوا و دانشگاه ووهان اشاره نمود. هزینه زندگی دانشجویی در چین بسته به شهر محل تحصیل بین 400 تا 900 دلار در ماه تخمین زده می‌شود که به‌مراتب کمتر از استانداردهای غربی است.
اوکراین
کشور اوکراین در سال‌های اخیر با وجود بحران‌های سیاسی و امنیتی، همچنان یکی از مقاصد اصلی دانشجویان بین‌المللی علوم پزشکی باقی مانده است. نسبت کیفیت به قیمت بالا، دلیل اصلی محبوبیت اوکراین در بین متقاضیان تحصیل پزشکی است.
هزینه تحصیل پزشکی در اوکراین بین 4000 تا 6000 دلار در سال متغیر است که در مقایسه با بسیاری دیگر از کشورهای اروپایی بسیار مقرونبهصرفهتر می‌باشد. تحصیل در دانشگاه‌های دولتی این کشور که اکثراً قدمتی بیش از 100 سال دارند، علاوه بر مزیت مالی از نظر کیفیت آموزشی هم حرفی برای گفتن دارد.
از مزایای دیگر تحصیل پزشکی در اوکراین می‌توان به سهولت نسبی فرآیند پذیرش اشاره نمود. دانشگاه‌های این کشور برای جذب دانشجوی بیشتر، آزمون ورودی برگزار نمی‌کنند و صرفاً ارزیابی سوابق تحصیلی متقاضی ملاک قبولی قرار می‌گیرد.
تحصیل پزشکی عمومی در اوکراین، 6 سال به طول می‌انجامد و دو سال ابتدایی آن به دروس علوم پایه پزشکی و آناتومی بدن اختصاص دارد. زبان تحصیل در دانشگاه‌های اوکراین می‌تواند به انتخاب دانشجو، روسی یا انگلیسی باشد. مدارک اعطایی از سوی دانشگاه‌های این کشور در اغلب نقاط دنیا و از جمله ایران مورد تأیید و معادل‌سازی قرار می‌گیرد.
از برترین دانشگاه‌های پزشکی اوکراین می‌توان به دانشگاه بوگوموتلس کی‌یف، دانشگاه پزشکی ملی وینیتسیا، دانشگاه پزشکی زاپوروژیه و آکادمی پزشکی دولتی دنیپروپتروفسک اشاره کرد. برآورد هزینه زندگی دانشجویی در شهرهای بزرگ اوکراین بین 300 تا 500 دلار در ماه است که مقرونبهصرفهتر از سایر نقاط اروپا می‌باشد.
آلمان
آلمان کشوری است که با وجود هزینه بالای زندگی، از نظر تحصیل پزشکی گزینه بسیار مناسبی برای دانشجویان بین‌المللی محسوب می‌شود. نکته قابل توجه، امکان تحصیل رایگان در رشته پزشکی دانشگاه‌های دولتی این کشور است که فرصت ویژه‌ای را پیش روی جوانان مستعد قرار می‌دهد.
دانشگاه‌های دولتی آلمان برای دانشجویان بومی و بین‌المللی شهریه دریافت نمی‌کنند و صرفاً هزینه ثبت‌نام ترمی حدود 200 یورو از دانشجویان اخذ می‌شود. البته دانشگاه‌های خصوصی این کشور، شهریه سالانه‌ای تا سقف 20000 یورو دارند که در مقایسه با سایر کشورهای اروپایی باز هم مقرونبهصرفهتر است.
تحصیل پزشکی در آلمان در مقطع کارشناسی به زبان آلمانی است و دانشجویان بین‌المللی موظف به ارائه مدرک تسلط به این زبان (سطح B2) می‌باشند. ولی در مقاطع تحصیلات تکمیلی، برخی از دانشگاه‌ها دوره‌های آموزشی به زبان انگلیسی نیز دارند.
از مهم‌ترین چالش‌های پیش روی متقاضیان خارجی برای تحصیل پزشکی در آلمان، سختی آزمون ورودی و محدودیت ظرفیت پذیرش است. آزمون ورودی دانشگاه‌های پزشکی آلمان (Medizinertest) هرساله برگزار شده و تنها درصد کمی از شرکت‌کنندگان موفق به اخذ نمره قبولی می‌شوند.
اما در مجموع، کیفیت بسیار بالای آموزش پزشکی در کنار امکان تحصیل رایگان در آلمان، این کشور را به مقصدی ایده‌آل برای جویندگان علم تبدیل کرده است. از برترین دانشگاه‌های پزشکی آلمان می‌توان به دانشگاه هایدلبرگ، دانشگاه لودویگ ماکسیمیلیان مونیخ، دانشگاه فرایبورگ و دانشگاه هومبولت برلین اشاره کرد.
ایتالیا
کشور ایتالیا نیز مانند آلمان، گزینه مناسبی برای دانشجویان علاقه‌مند به تحصیل رشته پزشکی در اروپا به شمار می‌رود. هزینه تحصیل در دانشگاه‌های دولتی ایتالیا به‌مراتب کمتر از سایر کشورهای حوزه شینگن است و حتی امکان تحصیل رایگان پزشکی با اخذ بورسیه نیز وجود دارد.
شهریه سالانه دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا از حدود 400 یورو شروع شده و حداکثر تا 2000 یورو برای یک سال تحصیلی می‌رسد. علاوه بر شهریه کم، نکته مثبت دیگر تحصیل پزشکی در ایتالیا، ارائه برنامه‌های آموزشی به زبان انگلیسی توسط برخی از دانشگاه‌هاست.
دوره پزشکی عمومی در ایتالیا 6 سال طول می‌کشد و 360 واحد درسی را شامل می‌شود. سیستم آموزشی این دوره در ایتالیا ترکیبی از کلاس‌های تئوری طی چند سال اول و سپس کارآموزی بالینی در بیمارستان‌های دانشگاهی در سال‌های پایانی است.
دانشگاه‌های ایتالیا به دانشجویان پزشکی این امکان را می‌دهند که در کنار تحصیل با کار پاره‌وقت درآمدی کسب کنند. هزینه زندگی دانشجویی در ایتالیا بسته به شهر محل تحصیل بین 700 تا 1000 یورو در ماه تخمین زده می‌شود که کمتر از میانگین اروپاست.
از معتبرترین دانشگاه‌های پزشکی ایتالیا می‌توان به دانشگاه بولونیا، دانشگاه ساپینزای رم، دانشگاه میلان، دانشگاه پادووا و دانشگاه پاویا اشاره کرد که در رتبه‌بندی‌های جهانی نیز از جایگاه خوبی برخوردارند.
ترکیه
ترکیه کشور همسایه که طی سال‌های اخیر به یکی از قطب‌های اصلی گردشگری سلامت در منطقه تبدیل شده، از نظر کیفیت و هزینه آموزش پزشکی نیز حرف‌های زیادی برای گفتن دارد. سیستم آموزش پزشکی پیشرفته ترکیه همه‌ساله متقاضیان زیادی را از اقصی نقاط جهان و به‌ویژه کشورهای همسایه جذب می‌کند.
هزینه تحصیل پزشکی در دانشگاه‌های دولتی ترکیه بسیار مقرون‌به‌صرفه و بین 240 تا 1500 دلار برای هر سال است. این در حالی است که شهریه سالانه دانشگاه‌های خصوصی این کشور بین 10000 تا 25000 دلار می‌باشد که باز هم در مقایسه با اروپا و آمریکا به‌صرفه‌تر است. علاوه بر این، دولت ترکیه بورسیه‌های متنوعی را به دانشجویان بین‌المللی پزشکی ارائه می‌دهد.
تحصیل پزشکی عمومی در ترکیه 6 سال به طول می‌انجامد که از این مدت، 3 سال نظری و 3 سال عملی است. دانشجویان خارجی برای ادامه تحصیل در دانشگاه‌های ترکیه می‌توانند در دوره‌های زبان ترکی یا انگلیسی (با شهریه بیشتر) ثبت‌نام کنند.
یکی از بزرگ‌ترین مزایای تحصیل پزشکی در ترکیه برای دانشجویان ایرانی، نزدیکی فرهنگی، شباهت زبانی و سهولت تردد بین دو کشور است. علاوه بر این، تشابه سیستم آموزشی و برنامه درسی رشته پزشکی در ایران و ترکیه، امکان معادل‌سازی مدارک در وزارت بهداشت را تسهیل می‌کند.
از برترین و معتبرترین دانشگاه‌های پزشکی ترکیه می‌توان به دانشگاه استانبول، دانشگاه هاجت‌تپه، دانشگاه آنکارا، دانشگاه اژه و دانشگاه مرمره اشاره کرد. اکثر این دانشگاه‌ها در شهرهای بزرگ مانند استانبول، آنکارا و ازمیر قرار دارند و امکانات کم‌نظیری را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند.
فیلیپین
فیلیپین کشور جزیره‌ای جنوب شرق آسیا، یکی دیگر از مقاصد مقرون‌به‌صرفه برای تحصیل پزشکی به‌شمار می‌رود. دانشکده‌های پزشکی این کشور با استانداردهای بین‌المللی، نظام آموزشی مدرنی دارند که متقاضیان زیادی را از کشورهای آسیایی جذب می‌کند.
تحصیل پزشکی در دانشگاه‌های خصوصی فیلیپین بین 5000 تا 8500 دلار برای هر سال هزینه در بر دارد. این در حالی است که شهریه دانشگاه‌های دولتی بسیار پایین‌تر و حدود 1000 تا 2000 دلار در سال است. ظرفیت پذیرش این دانشگاه‌ها اما محدودتر بوده و رقابت برای ورود به آنها بالاست.
در برنامه آموزشی پزشکی فیلیپین، دو سال اول به علوم پایه پزشکی و چهار سال بعدی به علوم بالینی اختصاص دارد. پس از آن نیز یک دوره کارورزی عمومی یک‌ساله (اینترنشیپ) پیش‌بینی شده است. زبان آموزش در دانشگاه‌های فیلیپین انگلیسی بوده و این امر، فرآیند تحصیل را برای دانشجویان خارجی تسهیل می‌کند.
از دیگر مزایای تحصیل پزشکی در فیلیپین، هزینه پایین زندگی در این کشور است. هزینه ماهیانه زندگی دانشجویی در شهرهای بزرگ فیلیپین چیزی حدود 400 تا 700 دلار برآورد می‌شود که به‌مراتب کمتر از کشورهای اروپایی است.
از معتبرترین دانشگاه‌های پزشکی فیلیپین می‌توان به دانشگاه سنتو توماس، دانشگاه فیلیپین، دانشگاه مانیل و دانشگاه شرق دور اشاره کرد. فارغ‌التحصیلان این دانشگاه‌ها می‌توانند برای اشتغال، در آزمون مجوز پزشکی کشورهای مختلف نظیر آمریکا و کانادا نیز شرکت کنند.
مجارستان
مجارستان کشوری واقع در مرکز اروپاست که با آموزش باکیفیت و شهریه مقرون‌به‌صرفه، سالانه دانشجویان زیادی را در رشته پزشکی جذب می‌کند. دانشگاه‌های این کشور که قدمتی چندصدساله دارند، برنامه‌های آموزشی جامع و مدرنی را برای دانشجویان بین‌المللی در نظر گرفته‌اند.
هزینه تحصیل پزشکی عمومی در مجارستان بسته به دانشگاه و شهر محل تحصیل، بین 7000 تا 16000 دلار در سال متغیر است. با این حال، این هزینه‌ها در مقایسه با بسیاری کشورهای اروپایی غربی همچنان مقرونبهصرفهتر بوده و کیفیت آموزشی نیز مشابه آنهاست.
شرایط پذیرش در رشته پزشکی دانشگاه‌های مجارستان تا حدودی آسان‌تر از سایر کشورهای اروپایی است. پذیرش عمدتا بر اساس نمرات دوره دبیرستان و بدون نیاز به آزمون ورودی صورت می‌گیرد. البته برخی دانشگاه‌ها برای سنجش سطح دانش پایه و تسلط زبان انگلیسی داوطلبان، مصاحبه آنلاین برگزار می‌کنند.
دوره پزشکی عمومی در مجارستان، 6 سال است که به دو بخش پیش‌بالینی و بالینی تقسیم می‌شود. سه سال اول، دانشجویان دروس علوم پایه را می‌گذرانند و پس از آزمون جامع علوم پایه وارد دوره آموزش بالینی در بخش‌های بیمارستانی می‌شوند. زبان تحصیل در اکثر دوره‌های بین‌المللی پزشکی مجارستان، انگلیسی است.
دانشگاه سملوایز، دانشگاه پچ، دانشگاه سگد و دانشگاه دبرسن چهار دانشگاه برتر مجارستان در رشته پزشکی هستند که در رتبه‌بندی‌های معتبر جهانی نیز جایگاه خوبی دارند. تحصیل در این دانشگاه‌ها فرصت بسیار مناسبی برای کسب تجربه آموزشی و کاری در کشورهای اتحادیه اروپا فراهم می‌کند.
رومانی
رومانی هم یکی دیگر از کشورهای اروپای شرقی است که از نظر هزینه تحصیل پزشکی برای دانشجویان بین‌المللی بسیار به‌صرفه و مقرون به‌صرفه است. 13 دانشگاه پزشکی رومانی با قدمت طولانی و اعتبار بالا، دوره‌های آموزشی استانداردی را با شهریه‌ای اندک ارائه می‌دهند.
شهریه سالانه دانشگاه‌های دولتی رومانی برای رشته پزشکی عمومی از 3500 یورو شروع شده و به حدود 6000 یورو می‌رسد. در مدارس خصوصی نیز این مبلغ تا سقف 10000 یورو افزایش پیدا می‌کند که در مقایسه با کشورهای اروپای غربی باز هم ارزان‌تر است.
پذیرش در رشته پزشکی دانشگاه‌های رومانی مستلزم کسب حداقل معدل 7 از 10 در دوره دبیرستان و موفقیت در آزمون ورودی هر دانشگاه است. برخی دانشگاه‌ها نیز داشتن حداقل نمره 6 در آزمون آیلتس یا تافل را برای اثبات تسلط به زبان انگلیسی الزامی می‌دانند.
دوره پزشکی عمومی در رومانی 6 سال بوده و در 12 ترم سازماندهی می‌شود. سه سال ابتدایی این دوره به دروس علوم پایه و پیش‌بالینی و سه سال بعدی به کارآموزی در بیمارستان اختصاص دارد. زبان آموزش اکثر دوره‌های بین‌المللی پزشکی در رومانی، انگلیسی است.
از برترین دانشگاه‌های پزشکی رومانی می‌توان به دانشگاه کارول داویلا بخارست، دانشگاه پزشکی و داروسازی ترگو موش، دانشگاه پزشکی کرایووا و دانشگاه علوم پزشکی کلوژ ناپوکا اشاره کرد. فارغ‌التحصیلان این دانشگاه‌ها می‌توانند در سراسر اتحادیه اروپا و بسیاری کشورهای دنیا مشغول به کار شوند.
هند
هند یکی از کشورهای آسیایی است که با داشتن دانشگاه‌های پزشکی معتبر و ارائه آموزش باکیفیت، سالانه میزبان هزاران دانشجوی بین‌المللی در رشته پزشکی است. نظام آموزش پزشکی هند بر مبنای سیستم بریتانیایی بوده و بیشتر دانشگاه‌های این کشور دوره‌های بین‌المللی پزشکی را به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند.
هزینه تحصیل در رشته پزشکی دانشگاه‌های دولتی هند بسیار مقرون‌به‌صرفه و بین 4000 تا 7000 دلار در سال است. این مبلغ در دانشگاه‌های خصوصی تا حدود 15000 دلار افزایش پیدا می‌کند که البته در مقایسه با کشورهای اروپایی و آمریکا باز هم به‌صرفه‌تر است. همچنین هزینه‌های زندگی دانشجویی در هند بسیار پایین و حدود 200 تا 300 دلار در ماه برآورد می‌شود.
دوره پزشکی عمومی در هند 5.5 سال به‌طول می‌انجامد و پس از آن یک دوره اجباری اینترنشیپ یک‌ساله نیز وجود دارد. دانشگاه‌های برتر هند آزمون ورودی اختصاصی خود را برگزار می‌کنند و ملاک پذیرش در سایر دانشگاه‌ها، نتایج آزمون NEET (آزمون ملی ورود به رشته‌های پزشکی) است.
موسسه فناوری هند، موسسه علوم پزشکی و تحقیقات کریستین، کالج پزشکی لیدی هاردینگ، کالج پزشکی جواهر لعل نهرو و کالج پزشکی مولانا آزاد از جمله برترین دانشگاه‌های پزشکی هند هستند. گذراندن تحصیلات پزشکی در هند می‌تواند فرصت ایده‌آلی برای کسب تجربه کار در یک کشور در حال توسعه و آشنایی با طب سنتی هندی باشد.
گرجستان
یکی دیگر از کشورهای مقرون‌به‌صرفه برای تحصیل پزشکی در اروپا، کشور گرجستان است که در منطقه قفقاز واقع شده است. مدارس پزشکی گرجستان با ارائه آموزش عالی و مدرن، سیستم آموزشی خود را با استانداردهای بین‌المللی تطبیق داده و مورد تأیید وزارت بهداشت و سایر نهادهای ذیربط قرار گرفته‌اند.
گرجستان با داشتن جمعیت کم و هزینه پایین زندگی، یکی از کم‌هزینه‌ترین کشورها برای تحصیل پزشکی به‌شمار می‌رود. شهریه سالانه مدارس پزشکی این کشور بین 4000 تا 8000 دلار است و هزینه ماهیانه زندگی دانشجویی نیز کمتر از 400 دلار برآورد می‌شود.
پروسه پذیرش در دانشگاه‌های پزشکی گرجستان نسبتا آسان است و نیازی به آزمون ورودی ندارد. صرفا داشتن مدرک دیپلم با حداقل معدل 70 درصد برای تحصیل در مقطع کارشناسی پزشکی کفایت می‌کند. زبان تحصیل در اکثر دانشگاه‌ها انگلیسی است و دانشجویان فقط در سال‌های آخر برای گذراندن دوره‌های بالینی نیاز به یادگیری مقدماتی زبان گرجی دارند.
دوره پزشکی عمومی در گرجستان 6 ساله است که به دو فاز پیش‌بالینی و بالینی تقسیم می‌شود. پس از اتمام تحصیل نیز فارغ‌التحصیلان باید یک دوره اینترنشیپ عمومی را بگذرانند. مدارک اکثر دانشگاه‌های معتبر گرجستان مورد شناسایی WHO و وزارت بهداشت ایران است و فارغ‌التحصیلان می‌توانند در اغلب کشورهای دنیا در آزمون‌های مجوز پزشکی شرکت کنند.
دانشگاه ایالتی تفلیس، دانشگاه پزشکی تفلیس و دانشگاه علوم پزشکی گرجستان از برترین موسسات آموزش پزشکی گرجستان هستند. این دانشگاه‌ها با بیش از 100 سال قدمت، تاکنون دانش‌آموختگان موفق و تأثیرگذار زیادی را در عرصه پزشکی تربیت کرده‌اند.
بنگلادش
همسایه شرقی هند، کشور بنگلادش نیز با توجه به کیفیت قابل‌قبول نظام آموزش پزشکی و هزینه پایین شهریه، گزینه مناسبی برای تحصیل دانشجویان خارجی در این رشته است. کالج‌های پزشکی بنگلادش با پیروی از استانداردهای نظام آموزشی آمریکا و انگلستان، از اعتبار بین‌المللی خوبی برخوردار هستند.
میانگین شهریه سالانه کالج‌های پزشکی دولتی در بنگلادش بین 8000 تا 12000 دلار و در کالج‌های خصوصی بین 10000 تا 15000 دلار است. هزینه زندگی دانشجویی هم به‌دلیل ارزان بودن کالاها و خدمات در این کشور، چندان بالا نیست و با ماهیانه 300 دلار می‌توان به‌خوبی امورات را گذراند.
دوره پزشکی عمومی در بنگلادش مشابه سیستم آمریکایی، شامل 5 سال آموزش و یک سال اینترنشیپ اجباری است. در طول تحصیل، دانشجویان ابتدا در سال‌های نخست علوم پایه پزشکی را فرا گرفته و بعد وارد دوره‌های بالینی در بیمارستان‌های دانشگاهی می‌شوند.
برای پذیرش در کالج‌های پزشکی بنگلادش داشتن معدل بالا در دوره دبیرستان به همراه نمرات خوب در دروس علوم تجربی الزامی است. بیشتر کالج‌ها آزمون ورودی برگزار می‌کنند اما برخی نیز صرفا بر مبنای سوابق متقاضیان آنها را ارزیابی می‌کنند. اکثر دوره‌های پزشکی بنگلادش به زبان انگلیسی ارائه می‌شود.
کالج پزشکی داکا، کالج پزشکی چیتاگونگ، کالج پزشکی راجشاهی و دانشگاه پزشکی بنگلادش از مطرح‌ترین موسسات آموزش پزشکی در این کشور محسوب می‌شوند. مدارک این کالج‌ها مورد تأیید وزارت بهداشت ایران قرار دارد و فارغ‌التحصیلان می‌توانند با ارائه ریزنمرات به تأیید رسیده از سفارت، برای اخذ مجوز طبابت در کشورمان اقدام کنند.
دانشگاه‌های مورد تأیید وزارت بهداشت
متقاضیان تحصیل در رشته پزشکی در خارج از کشور باید این نکته را مد‌نظر داشته باشند که مدرک پزشکی آنها باید مورد تأیید وزارت بهداشت و آموزش پزشکی ایران قرار گیرد تا پس از بازگشت به کشور قادر به ادامه فعالیت پزشکی باشند. برای این منظور، وزارت بهداشت هر ساله فهرستی از دانشگاه‌های معتبر مورد تأیید را اعلام می‌کند که آخرین آن مربوط به فروردین‌ماه 1399 است.
در این فهرست که شامل بیش از 900 دانشگاه پزشکی از سرتاسر دنیاست، برای هر دانشگاه کشور محل، شهر، برنامه‌های آموزشی تأیید شده و وب سایت رسمی ذکر شده است. داوطلبان برای تصمیم‌گیری بهتر جهت انتخاب دانشگاه بهتر است حتما شرایط هر دانشگاه و کشور را از لیست مذکور بررسی نمایند.
شرایط کلی تحصیل پزشکی در خارج از کشور
- داشتن مدرک دیپلم با حداقل معدل 16 برای ورود به دانشگاه
- کسب حداقل نمره لازم در آزمون‌های استاندارد ورودی دانشگاه
- ارائه مدرک معتبر زبان انگلیسی یا زبان رسمی کشور مقصد
- توانایی تأمین هزینه‌های تحصیل و زندگی در دوره پزشکی
- عدم منع تحصیل و نداشتن سوء‌پیشینه کیفری در ایران و کشور مقصد
- موفقیت در روند دریافت ویزای تحصیلی و اخذ پذیرش دانشگاه
- تصمیم قطعی برای تکمیل دوره پزشکی در دانشگاه خارجی مورد نظر
- آگاهی از شرایط فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور مقصد
- توانایی سازگاری با محیط جدید و استقلال در دوران تحصیل
- داشتن عزم راسخ، اراده قوی و انگیزه بالا برای تحمل مشکلات تحصیل در کشور خارجی
ارزان‌ترین کشورها برای تحصیل در مقایسه با پزشکی
هرچند تحصیل پزشکی در کشورهای بیان شده با هزینه به نسبت پایینی انجام می‌شود، اما در مقایسه با سایر رشته‌ها باز هم ممکن است برای افراد پرهزینه تمام شود. در صورتی که از نظر مالی دچار محدودیت هستید، کشورهایی هم هستند که می‌توانید با هزینه بسیار کمتری در رشته‌های دیگر غیر از پزشکی تحصیل کنید.
در این میان می‌توان به کشورهایی نظیر هند، مکزیک، مالزی و آرژانتین اشاره کرد که هزینه‌های تحصیل و زندگی در آنها بسیار ناچیز است. به‌عنوان مثال، تحصیل در هند در مقطع کارشناسی بین 1000 تا 6000 دلار در سال و در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا بین 1500 تا 8000 دلار در سال هزینه دارد. در مکزیک نیز می‌توان با پرداخت شهریه‌ای بین 300 تا 1200 دلار در سال در دانشگاه‌های دولتی این کشور مشغول به تحصیل شد.
بهترین کشورها برای تحصیل پزشکی
اگر صرفا به دنبال ارزان‌ترین گزینه برای تحصیل پزشکی نیستید و می‌خواهید در بهترین و معتبرترین دانشگاه‌های دنیا این رشته را بگذرانید، کشورهایی مانند آمریکا، انگلستان، کانادا، استرالیا و سوئیس پیشنهاد می‌شوند. البته تحصیل در این کشورها مستلزم هزینه زیاد، رقابت بالا برای پذیرش و داشتن رزومه علمی درخشان است.
برترین دانشگاه‌های پزشکی دنیا غالبا در آمریکا مستقر هستند. دانشکده پزشکی هاروارد، دانشگاه جانز هاپکینز، دانشگاه استنفورد، دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو و دانشگاه پزشکی کلمبیا از جمله این دانشگاه‌های نامی هستند. شهریه سالانه این دانشگاه‌ها معمولا بیش از 50 هزار دلار است.
انگلستان نیز چند دانشگاه پزشکی برتر جهان از جمله کالج سلطنتی لندن، کینگز کالج لندن، امپریال کالج لندن، دانشگاه آکسفورد و دانشگاه کمبریج را در خود جای داده است. شهریه دانشگاه‌های انگلیس نیز بین 30 تا 50 هزار پوند در سال برای رشته پزشکی است.
در کانادا دانشگاه‌هایی نظیر دانشگاه مک‌گیل، دانشگاه تورنتو، دانشگاه بریتیش کلمبیا و دانشگاه مک‌مستر از جمله برترین‌ها در زمینه آموزش پزشکی محسوب می‌شوند. شهریه تحصیل پزشکی در کانادا بین 20 تا 40 هزار دلار کانادا برآورد می‌شود.
استرالیا و سوئیس نیز در فهرست کشورهای دارای دانشگاه‌های برتر پزشکی جهان قرار دارند. دانشگاه ملبورن استرالیا، دانشگاه سیدنی و دانشگاه ملی سنگاپور از جمله دانشگاه‌های پزشکی مطرح در منطقه اقیانوسیه و آسیا به‌شمار می‌روند. در سوئیس نیز مؤسساتی مانند مدرسه پلی تکنیک فدرال لوزان و دانشگاه بازل در این حوزه پیشتاز هستند.
جمع‌بندی
تحصیل در رشته پزشکی آرزوی بسیاری از جوانان در سراسر جهان است، اما موانعی نظیر هزینه بالای تحصیل و دشواری پذیرش در برخی کشورها، رسیدن به این رؤیا را سخت کرده است. با این حال، با شناخت ارزان‌ترین کشورها برای تحصیل پزشکی، می‌توان چالش هزینه را تا حد زیادی مرتفع نمود.
در این مقاله برخی از ارزان‌ترین و درعین‌حال باکیفیت‌ترین کشورها برای تحصیل پزشکی را معرفی کردیم. در این کشورها می‌توان با پرداخت شهریه‌ای مقرون‌به‌صرفه و گاهی حتی به‌صورت رایگان در بهترین دانشگاه‌های پزشکی جهان مشغول به تحصیل شد.
برای پذیرش در دانشگاه‌های این کشورها معمولا نیازی به شرکت در آزمون‌های دشواری مانند کنکور نیست و داشتن معدل بالا در مقطع دبیرستان به همراه مدارک زبان، کفایت می‌کند. با این حال، انگیزه قوی، پشتکار فراوان و سخت‌کوشی در کنار امکانات مالی برای تأمین هزینه‌های جانبی، از الزامات تحصیل پزشکی در خارج از کشور است.
سؤالات متداول
- کدام کشورها برای تحصیل ارزان پزشکی مناسب‌ترند؟ روسیه، چین، اوکراین، ایتالیا و مجارستان از جمله ارزان‌ترین کشورها برای تحصیل پزشکی هستند.
- آیا کیفیت آموزشی دانشگاه‌های ارزان پزشکی پایین‌تر است؟ خیر، بسیاری از دانشگاه‌های کشورهای مذکور از رتبه و اعتبار علمی بالایی در سطح جهان برخوردارند.
- امکان تحصیل رایگان پزشکی در کدام کشورها وجود دارد؟ در آلمان، نروژ و فنلاند می‌توان بدون پرداخت شهریه در برخی دانشگاه‌های دولتی پزشکی خواند.
- چه مدارکی برای پذیرش در دانشگاه‌های خارجی در رشته پزشکی لازم است؟ مدارک معمولا شامل ریزنمرات، کپی پاسپورت، مدرک زبان، انگیزه‌نامه و توصیه‌نامه است.
- بورسیه‌های تحصیل پزشکی در کشورهای ارزان هم ارائه می‌شود؟ بله، برخی کشورها مانند روسیه، چین و مجارستان بورسیه‌های متنوعی به دانشجویان پزشکی اعطا می‌کنند.
- آیا نمره آیلتس یا تافل برای تحصیل پزشکی در خارج ضروری است؟ خیر، در کشورهایی مانند روسیه، چین و اوکراین زبان آموزش به انگلیسی نیست و نیاز به این مدارک ندارید.
- آیا پس از اتمام تحصیل پزشکی در خارج، امکان بازگشت و کار در ایران وجود دارد؟ بله، به شرط آنکه دانشگاه محل تحصیل شما در فهرست وزارت بهداشت ایران باشد، معادل‌سازی مدرک امکان‌پذیر است.